درآمد ناشي از معاملات
اين استاندارد ابتدا به تعريف سود پرداخته است و با استناد به تعريف ارايه شده از كميته استانداردهاي حسابداري
بين المللي سود را "افزايش در منافع اقتصادي در طول دوره حسابداري در قالب فزوني دارايي ها يا كاهش بدهي ها كه منتج به افزايش در ارزش ويژه مي گردد، به استثناء نهاده ها و آورده هاي اوليه بعنوان مشاركت در ارزش ويژه" تعريف مي كند.
اين تعريف از سود شامل تعريف درآمد (عملياتي) و سود غيرعملياتي مي شود. در اين استاندارد نيز به تبعيت از تعريف پيش گفته عبارت درآمد شامل هردو موضوع درآمد عملياتي و سود غيرعملياتي مي گردد. اين استاندارد در برگيرنده شناسايي درآمد ناشي از اقلام خاص نمي باشد، شناسايي اينگونه درآمدهاي ويژه در ساير استانداردها مشخص گرديده است، براي مثال درخصوص سود غيرعملياتي ناشي از فروش اموال، ماشين آلات و تجهيزات اطلاعات لازم در استاندارد مربوط يعني اموال، ماشين آلات و تجهيزات عنوان شده است.
هدف از اين استاندارد شرح رويه حسابداري درخصوص افزايش درآمد ناشي از مبادلات است، در اين استاندارد عنوان شده است كه مشكل اساسي در حسابداري درآمد، تعيين زمان شناسايي درآمد است. درآمد زماني شناسايي مي شود كه منافع آتي اقتصادي خدمات يا خدمات بالقوه اي كه در آينده به واحد اقتصادي جريان مي يابد، محتمل و به شكل قابل اطميناني قابل اندازه گيري باشد.
استاندارد شماره نه شرايطي را معرفي مي كند كه در اين شرايط، ضوابط يا قواعد شناسايي درآمد تحقق مي يابد و در آمد شناسايي مي شود، بعلاوه راهكارها و رهنمودهاي عملي جهت به كاربستن ضوابط شناسايي درآمد ارايه مي گردد.
درخصوص دامنه كاربرد اين استاندارد عنوان شده است كه يك واحد گزارشگر كه برمبناي حسابداري تعهدي صورت هاي مالي را ارايه مي دهد، مي بايست در شناسايي درآمد ناشي از مبادلات از اين استاندارد استفاده نمايد، موارد استفاده از اين استاندارد شامل موارد ذيل است :
الف – ارايه خدمات.
ب- فروش كالاها.
ج- بازده سود (بهره) ناشي از استفاده سايرين از دارايي هاي واحد گزارشگر.
همچنين تصريح شده است كه كاربرد اين استاندارد براي تمام واحدهاي بخش عمومي به استثناء واحدهاي تجاري دولتي ممكن مي باشد.
اين استاندارد شامل درآمد ناشي از نقل و انتقال يك جانبه نمي گردد و تاكيد اين استاندارد تمايز ميان مبادلات دوجانبه و انتقالات يك جانبه مي باشد. معيار اساسي براي تمايز ميان اين دو، توجه به محتواي معاملات بجاي شكل ظاهري آنها مي باشد(رجحان محتوي برشكل) مثال هايي از معاملات دوجانبه كه موضوع اين استاندارد است عبارتند از :
- خريد يا فروش كالا و خدمات.
- اجاره اموال، ماشين آلات و تجهيزات به نرخ هاي بازار.
و مثال هاي از نقل و انتقالات يك جانبه كه موضوع اين استاندارد نيست عبارتند از:
- انواع ماليات هاي مستقيم و غيرمستقيم.
- پرداخت ها بابت امور خيريه و كمك ها.
در استاندارد شماره نه اصطلاحات زير تعريف شده است :
- معاملات
- ارزش منصفانه
- مبادلات يك جانبه
- درآمد