اموال، ماشين آلات و تجهيزات
هدف از اين استاندارد شرح رويه حسابداري اموال، ماشين آلات و تجهيزات مي باشد؛ بطوريكه استفاده كنندگان از صورت هاي مالي توانايي درك اطلاعات درخصوص سرمايه گذاري يك واحد در اموال، ماشين آلات و تجهيزات و تغييرات در اين سرمايه گذاري را داشته باشند. موضوعات اصلي كه در حسابداري اموال، ماشين آلات و تجهيزات با آنها مواجه مي شويم، شناسايي اين دارايي ها، تعيين ارزش دفتري اين دارايي ها و مخارج استهلاك و زيان هاي كاهش ارزش است كه در ارتباط با اين دارايي ها مي بايست شناسايي گردد.
منظور از اموال، ماشين آلات و تجهيزات اقلام مشهودي است كه :
الف- به منظور استفاده در توليد يا عرضه كالا يا خدمات، جهت اجاره به ديگران يا براي مقاصد اداري نگهداري
مي شوند.
ب- انتظار مي رود بيشتر از يك دوره گزارشگري مورداستفاده قرار گيرند.
اين استاندارد در سال 2008 جايگزين استاندارد قبلي با همين عنوان گرديد، هدف از اين تغيير، بهبود استانداردهاي
بين المللي بخش عمومي و تفاهم بيشتر اين استانداردها با استانداردهاي مشابه در بخش خصوصي مي باشد.
در اين استاندارد برخلاف استاندارد قبلي اصطلاحات مهمي تعريف شده اند، همچنين برخي از تعاريف استاندارد قبلي همانند ارزش اسقاط در اين استاندارد اصلاح گرديده است؛ در استاندارد جديد، ارزش اسقاط مبلغ برآوردي است كه در اثر واگذاري دارايي در پايان عمر مفيدش، بشكل جاري دريافت مي شود. اين استاندارد برخلاف استاندارد قبلي تاكيد بر مبلغ جاري در تعيين ارزش اسقاط دارد. همچنين در استاندارد جديد به اصطلاح "ارزش خالص واحد" توجه شده است، اين اصطلاح بيانگر ارزش فعلي جريان هاي نقدي يك واحد اقتصادي است كه انتظار مي رود از استفاده جاري از دارايي و واگذاري آن در پايان عمر مفيدش حاصل گردد.
استاندارد شماره هفده واحد گزارشگر را ملزم به شناسايي بهاي تمام شده اموال، ماشين آلات و تجهيزات در زمان تحقق آن شامل بهاي تمام شده اوليه و مخارج بعدي مي نمايد، اين استاندارد واحد گزارشگر را ملزم به برآورد هزينه هاي ناشي از بلا استفاده شدن، كنارگذاري و بازيافت بعنوان جزيي از بهاي تمام شده اموال، ماشين آلات و تجهيزات
مي نمايد. همچنين واحدهاي گزارشگر ملزم شده اند كه اموال، ماشين آلات و تجهيزاتي كه در يك مبادله غيرپولي يا در مبادله با ساير دارايي ها يا در مبادله اي كه قسمتي از آن پولي و قسمتي ديگر از آن غيرپولي است، تحصيل نموده اند را برمبناي ارزش منصفانه اندازه گيري كنند، مگر اينكه مبادله فاقد محتواي تجاري باشد. درخصوص استهلاك، در اين استاندارد اشاره شده است كه هزينه استهلاك مي بايست به شكل مجزا براي هريك از اجزاي اصلي هرقلم از اموال، ماشين آلات و تجهزات تعيين گردد. زماني فرآيند استهلاك براي يك قلم اموال، ماشين آلات و تجهيزات شروع مي شود كه آن دارايي جهت استفاده آماده باشد، حتي اگر در طول دوره بلااستفاده باشد. استاندارد شماره هفده واحد گزارشگر را ملزم به نگهداري كسري يا مازاد جبراني براي هريك از اقلام اموال، ماشين آلات و تجهيزات مي نمايد. (زماني كه دارايي دچار كاهش ارزش شد يا از دست رفت اين مانده جبراني قابل وصول است.)
استفاده از اين استاندارد براي تمام واحدهايي كه از سيستم حسابداري تعهدي استفاده مي كنند لازم مي باشد و براي تمام واحدهاي گزارشگر بخش عمومي به استثناء موسسات تجاري دولتي كاربرد دارد. اين استاندارد براي اموال، ماشين آلات و تجهيزات بكار مي رود، اين اقلام شامل موارد ذيل نيز مي شود:
الف- تجهيزات تخصصي نظامي
ب- دارايي هاي زيربنايي
اين استاندارد درخصوص دارايي هاي بيولوژيك مربوط به فعاليت هاي كشاورزي و حقوق معدني و ذخاير معدني همانند نفت، گاز طبيعي و منابعي كه قابليت توليد مجدد را ندارند، به كارگرفته نمي شود. استاندارد شماره هفده درخصوص شناسايي بهاي تمام شده اعلام مي نمايد كه مخارج اموال، ماشين آلات و تجهيزات فقط و فقط در صورتي بعنوان يك دارايي شناسايي مي شود كه :
الف – منافع اقتصادي آتي آنها محتمل باشد يا خدمات بالقوه اي مرتبط با آن قلم براي واحد اقتصادي به جريان افتد.
ب- بهاي تمام شده يا ارزش منصفانه آن به شكل قابل اتكايي، قابل اندازه گيري باشد.
در اين استاندارد عمرمفيد اموال، ماشين آلات و تجهيزات به شرح زير تعريف شده است :
الف – دوره اي كه در طول آن انتظار مي رود، دارايي جهت استفاده يك موسسه، در دسترس باشد.
ب- تعداد توليدات يا واحدهاي مشابه اي كه انتظار مي رود از يك دارايي براي يك موسسه حاصل شود.
برخي از تعاريف ارايه شده در اين استاندارد عبارتند از :
- ارزش دفتري
- بهاي تمام شده
- طبقه اموال، ماشين آلات و تجهيزات
- استهلاك
- ماخذ استهلاك
- مبادلات يك جانبه
- معاملات (مبادلات)
- مبلغ قابل بازيافت
- ارزش منصفانه
- مبلغ خدمات قابل بازيافت
- زيان كاهش ارزش
- ارزش اسقاط
- عمر مفيد