كاهش ارزش دارايي هاي مولد نقد
استاندارد شماره بيست و شش بيانگر الزاماتي در مورد شناسايي دارايي هايي كه ممكن است ارزش آنها كاهش يابد، آزمون كاهش ارزش دارايي هاي مولد نقد و اقلام مولد نقد، مي باشد. همچنين الزاماتي در خصوص حسابداري زيان كاهش ارزش و افشاگري در خصوص آن زيان ها ارايه مي دهد. اين استاندارد برگرفته از استاندارد حسابداري بين المللي شماره سي و شش مي باشد.
يك دارايي مولد نقد؛ دارايي است كه هدف اوليه از نگهداري آن ايجاد بازده تجاري است. اين استاندارد ارتباطي با كاهش ارزش دارايي هاي مولد غير نقد ندارد و الزامات مربوط به چنين دارايي ها و آزمون كاهش ارزش آنها و حسابداري زيان كاهش ارزش و افشاي چنين زيان هايي، مربوط به دارايي هاي مولد غير نقد، در استاندارد شماره بيست و يك ارايه گرديده است.
برخي از موارد از دامنه شمول اين استاندارد مستثني مي شوند. اموال، ماشين آلات و تجهيزات كه برمبناي مدل تجديد ارزيابي و استاندارد شماره هفده ارايه مي گردند، دارايي هاي نامشهود كه برمبناي ارزش منصفانه ارزش گذاري مي گردند و سرقفلي، همگي از مواردي هستند كه از دامنه اين استاندارد مستثني هستند.
اين استاندارد كاهش ارزش را بعنوان از دست دادن منافع اقتصادي آتي يا از دست دادن خدمات بالقوه يك دارايي فراتر و بيشتر از آنچه كه طي فرايند استهلاك كاهش مي يابد، تعريف مي نمايد و يا از دست دادن خدمات بالقوه يك دارايي را بعنوان كاهش ارزش تعريف مي نمايد. براساس اين استاندارد زماني كه ارزش دفتري يك دارايي متجاوز از مبلغ بازيافتني آن است، اين دارايي بعنوان يك دارايي كه دچار كاهش ارزش شده است، شناخته مي شود.
هدف از اين استاندارد، شرح رويه هايي است كه توسط يك واحد به كار گرفته مي شود تا كاهش ارزش دارايي مولد نقد مشخص شود و همچنين از شناسايي چنين زيان كاهش ارزشي اطمينان حاصل شود. اين استاندارد در خصوص شرايطي كه زيان كاهش ارزش ميبايست برگشت داده شود (معكوس گردد) و نحوه افشاي آن توضيح مي دهد.
همانطور كه اشاره شد دارايي هاي مولد نقد، دارايي هايي هستند كه هدف اصلي از نگهداري آنها ايجاد بازده تجاري مي باشد، يك دارايي زماني باعث ايجاد بازده تجاري مي گردد كه نگهداري آن بطور دايم مطابق با يك رويكرد سود مدارانه باشد (آن دارايي به منظور ايجاد سود به كارگرفته شود). نگهداري يك دارايي با رويكرد سود مدارانه، نشان دهنده اين موضوع است كه يك واحد قصد دارد جريان نقدي مثبت از آن دارايي ايجاد نمايد يعني واحد به دنبال تحصيل بازده تجاري از آن است، كه اين بازده منعكس كننده ريسكي است كه آن واحد در اثر نگهداري آن دارايي متحمل شده است. البته يك دارايي ممكن است با هدف اصلي ايجاد بازده تجاري نگهداري شود، اگر چه در طول يك دوره مالي مشخص آن دارايي نتواند اهداف موردنظر را محقق كند. عكس اين موضوع نيز صادق است، به عبارت ديگر، يك دارايي مولد غير نقد ممكن است منجر به ايجاد بازده تجاري در طول يك دوره گزارشگري بخصوص گردد. برخي از وضعيت ها موجود است كه درآنها واحدهاي بخش عمومي ممكن است برخي از دارايي ها را با هدف ايجاد بازده تجاري نگهداري كنند، هرچند كه دارايي ها عمدتاً در واحدهاي بخش عمومي براي چنين منظوري نگهداري نمي گردند، بعنوان مثال، يك بيمارستان ممكن است يكي از ساختمان هايش (يكي از قسمت هايش) را بشكلي تجهيز كند كه بيماران براي استفاده از خدمات آن بايستي اقدام به پرداخت وجه نمايند. دارايي هاي مولد وجه نقد (مانند يكي از ساختمان هاي بيمارستان در مثال بالا) متعلق به يك واحد بخش عمومي، ممكن است بشكل مستقل از دارايي هاي مولد غير نقد (در مثال قبل ساير ساختمان هاي بيمارستان) عمل كند.
دامنه كاربرد اين استاندارد به استثناي موسسات تجاري دولتي تمام واحد هاي بخش عمومي است كه صورت هاي مالي خود را براساس سيستم حسابدراي تعهدي تهيه و ارايه مي كنند. در اين استاندارد اصطلاحات زير تعريف شده است :
- دارايي هاي مولد نقد
- دارايي هاي مولد غير نقد
- يك واحد مولد نقد
- مبالغ قابل بازيافت
- زيان كاهش ارزش دارايي هاي مولد نقد
- ارزش دارايي مولد در وضعيت مورد استفاده