فدراسيون بين المللي
حسابداران (آيفك،IFAC ) در مقدمه استانداردهاي بيست و شش گانه حسابداري بخش
عمومي، هدف اصلي فعاليت خود را تقويت حسابدهي و پاسخگويي عنوان نموده است، به
اعتقاد آيفك لازمه بنانهادن و گسترش يك اقتصاد قدرتمند جهاني، تدوين استانداردهايي
مي باشد كه هدف پيش گفته را سرلوحه قرار دهد. اين مجموعه از استانداردهاي آيفك براي
استفاده در بخش عمومي تهيه گرديده است كه توسط اداره طراحي و تدوين روش هاي
حسابداري ترجمه و خلاصه شده است، استانداردهاي حسابداري بين المللي بخش عمومي (
IPSAS ) در بيست و شش شماره و تا پايان سال 2009 منتشر شده است، هر استاندارد شامل
مجموعه اي از بندها مي باشد كه به شرح موضوعات مرتبط با آن استاندارد پرداخته است،
آيفك در چاپ 2009 اين استانداردها دامنه وسيعي از موضوعات را پوشش مي دهد از جمله:
- تغييرات نسخه جديد
نسبت به نسخه قبلي (سال 2008)
- معرفي هيات
استانداردهاي حسابداري بخش عمومي
- اصطلاحات مرجع
- فدراسيون بين المللي
حسابداران
- مقدمه اي بر
استانداردهاي بين المللي حسابداري بخش عمومي
- IPSAS شماره 1 :
ارايه صورت هاي مالي
- IPSAS شمار ه 2 :
صورت جريان وجوه نقد
- IPSAS شمار ه 3 : روش
هاي حسابداري، تغيير در برآوردها و اشتباهات
- IPSAS شمار ه 4 :
تغييرات در نرخ ارز
- IPSAS شمار ه 5 :
هزينه هاي استقراض
- IPSAS شمار ه 6 :
صورت هاي مالي تلفيقي و جداگانه
- IPSAS شمار ه 7 :
سرمايه گذاري در واحدهاي فرعي
- IPSAS شمار ه 8 :
منافع در مشاركت خاص
- IPSAS شمار ه 9 :
درآمد ناشي از معاملات
- IPSAS شمار ه 10 :
گزارشگري مالي در شرايط فوق تورمي
- IPSAS شمار ه 11 :
قراردادهاي پيمانكاري
- IPSAS شمار ه 12 :
موجودي ها
- IPSAS شمار ه 13 :
اجاره ها
- IPSAS شمار ه 14:
رويدادهاي بعد از تاريخ گزارشگري
- IPSAS شمار ه 15 :
ابزارهاي مالي : افشا و ارايه
- IPSAS شمار ه 16 :
اموال تحت تملك
- IPSAS شمار ه 17 :
اموال، ماشين آلات و تجهيزات
- IPSAS شمار ه 18 :
گزارشگري برحسب قسمت هاي مختلف
- IPSAS شمار ه 19 :
ذخاير، دارايي ها و بدهي هاي احتمالي
- IPSAS شمار ه 20 :
افشاي اشخاص وابسته
- IPSAS شمار ه 21 :
كاهش ارزش دارايي هاي مولد غيرنقدي
- IPSAS شمار ه 22 :
افشاي اطلاعات درباره بخش دولت مركزي
- IPSAS شمار ه 23 :
درآمد ناشي از مبادلات يك جانبه
- IPSAS شمار ه 24 :
ارايه اطلاعات بودجه در صورت هاي مالي
- IPSAS شمار ه 25 :
مزاياي كاركنان
- IPSAS شمار ه 26 :
كاهش ارزش دارايي هاي مولد نقدي
- گزارشگري مالي
برمبناي حسابداري نقدي
- تعريف اصطلاحات مربوط
به استاندارد شماره 1 تا شماره 26 برمبناي الفبا
- استانداردهاي بين
المللي كاربردي حسابرسي براي حسابرسي صورت هاي مالي واحد هاي تجاري دولت
- خلاصه اي از ساير
مدارك
- شاخصه هاي اخلاقي
آيفك براي حسابداري حرفه اي
هدف هيات استانداردهاي
حسابداري بخش عمومي (IPSASB )
هدف هيات استاندارد هاي حسابداري بخش عمومي توجه و تاكيد بيشتر بر منافع عموم مي
باشد. در واقع آيفك به دنبال تقويت شبكه جهاني حسابداري و گسترش و توزيع و توسعه
بين المللي اقتصاد از طريق وضع استانداردهاي تخصصي با كيفيت و تاكيد بر قانون مداري
مي باشد. آيفك، هيات استانداردهاي حسابداري بين المللي بخش عمومي (IPSASB) را تاسيس
نمود تا استانداردهايي با كيفيت بالا در ارتباط با حسابداري بخش عمومي تدوين كند
بشكلي كه اين استانداردها قابليت استفاده براي تمام واحدها در كشورهاي مختلف را
داشته باشند و هدف اصلي از تهيه صورت هاي مالي را محقق نمايند.
براي نيل به اهداف پيش
گفته، IPSASB اقدام به انجام امور ذيل نموده است :
- تفكيك بخش عمومي :
بخش عمومي به سطوح مختلف تقسيم مي گردد. اين تقسيم بندي مي تواند شامل اين سطوح
باشد: دولت ملي (مانند استان ها)، واحدهاي محلي (مانند شهرها)، واحدهاي وابسته به
دولت (مانند دستگاه هاي دولتي).
- اين هيات تصريح نموده
است كه هدف اصلي صورت هاي مالي ارايه اطلاعات به آن دسته از استفاده كنندگان است كه
از امكان دسترسي به اطلاعات مالي جهت رفع نيازهاي اطلاعاتي خود برخودار نيستند.
- توجه و تاكيد بر
توسعه استانداردهاي بين الملي بادر نظر گرفتن منافع عمومي.
برخي از كاركردهايي را
كه براي IPSASB، بعنوان نهادي وابسته به آيفك، در نظر گرفته شده است به شرح ذيل مي
باشد:
- انتشار استانداردهاي
حسابداري بخش عمومي (IPSASs).
- ايجاد تفاهم بين
المللي و ارتقاء سطح پذيرش استانداردها از سوي كشورهاي مختلف.
- انتشار مداركي بعنوان
راهنما و انتقال تجربيات درخصوص گزارشگري مالي بخش عمومي.
- انجام مطالعات جهت
ارايه توصيه درخصوص گزارشگري مالي در بخش عمومي؛ به طوريكه اين مطالعات برگرفته از
روش هاي علمي و موثر باشد.
- مطالعات و تحقيقات
انجام شده جهت تاييد و پذيرش اعضاء بين آنها توزيع مي شود، اين مطالعات هدفشان
ايجاد اطلاعات جديد و ديدگاه هاي تازه و نتايج عمومي فعاليت هاي تحقيقاتي مي باشند.
در اين راستا IPSASB آماده دريافت نظرات ساير تدوين كنندگان استانداردهاي بين
المللي، استانداردگذاران ملي و قانونگذاران، افراد متخصص و ساير ارگان هاي علاقمند
مي باشد.
- IPSASB همچنين با
استانداردگذاران ملي نيز مشاركت مي كند.
- فرآيندكاري IPSASB
درخصوص متن هاي پيشنهادي به اين شكل است كه متن پيشنهادي ميان اعضاء توزيع شده و
سپس به راي گذاشته مي شود. هرعضو يك راي دارد و راي گيري ممكن است حضوري يا از طريق
ارتباطات تلفني انجام گيرد.
IPSASB از زبان انگليسي
استفاده مي كند و اعضاء از حق ترجمه انتشارات برخوردار مي باشند.
تشكيلات آيفك
IFAC يك
سازمان جهاني در ارتباط با تخصص حسابداري است. آيفك در سال 1977 تاسيس شد و هدف آن
فعاليت در جهت منافع عمومي است، همانطور كه گفته شد هدف آيفك تدوين استانداردهاي
بين المللي حسابداري بعنوان گامي در جهت بنانهادن يك اقتصاد قدرتمند مي باشد، بدنه
اداره كننده آيفك و اشخاصي كه بشكل داوطلبانه با آيفك همكاري مي كنند درخصوص ارزش
هايي مانند هماهنگي، شفافيت و مهارت با هم هم پيمان (متعهد) هستند. IFAC چنين جنبه
هايي را در شاخصه هاي اخلاقي براي حسابداران متخصص بيان نموده است.
فعاليت هاي اوليه آيفك
ادامه
خدمات در جهت منافع عمومي : IFAC ارايه خدمات در جهت منافع عمومي را در سطح جهاني
براي تخصص حسابداري رهبري مي كند. اين هدف به اشكال زير تحقق مي يابد:
- تدوين آيين اخلاقي و
توسعه و ارتقا استانداردهاي حرفه اي جهاني.
- ايجاد تفاهم و تعيين
نقاط مشترك استانداردهاي حرفه اي، حسابرسي، بيمه، اخلاق، تحصيلات.
- ايجاد بهبود مستمر در
كيفيت حسابرسي و مديريت مالي.
- همكاري و كمك جهت حل
ضروريات (فوريت هاي) اقتصاد با مشاركت اعضاي حسابدار بومي.
- كمك به كارايي اقتصاد
جهاني : اين هدف به اشكال زير تحقق مي يابد:
- تشويق جهت تهيه
اطلاعات كاربردي (مالي و غيرمالي) با كيفيت در سازمان ها.
- آيفك با مجموعه وسيعي
از كشورها در حال همكاري است و نظراتش در سطح وسيعي در دنيا منتشر مي گردد.
آيفك ايجاد يك چهارچوب
جهاني متوازن را ضروري مي داند. اجزاي اصلي اين چهارچوب عبارتند از شاخصه هاي اخلاق
حرفه اي حسابداران، استانداردهاي بين المللي حسابرسي، استانداردهاي تحصيلي بين
المللي، استانداردهاي حسابداري بين المللي بخش عمومي، آيفك در توسعه استانداردها،
شفافيت، كارايي و اثربخشي را مدنظر دارد.
آيفك در قسمت حسابداري
بخش عمومي تمركز ويژاي دارد و بر توسعه استانداردهاي گزارشگري با كيفيت بالا جهت
استفاده توسط دستگاه ها و واحدهاي اقتصادي عمومي در سرتاسر دنيا تلاش مي كند و
نيازهاي گزارشگري مالي در اين بخش را گردآوري مي كند و اين نهاد همچنين بهترين روش
هاي عملي را جهت گزارشگري مالي بخش هاي عمومي ارايه مي كند. در بسياري موارد
الزامات IPSAS، حسابدهي و شفافيت گزارش هاي مالي تهيه شده توسط دولت ها و واحدها را
تقويت مي كند.
آيفك به تدوين
رهنمودهايي جهت موضوعاتي كه قابليت تدريس در مراكز علمي و دانشگاهي را دارا مي
باشند، نيز پرداخته است.
يكي از وظايف IPSASB
توسعه استانداردهايي است كه برمبناي حسابداري تعهدي مي باشند، همچنين استانداردهايي
متكي بر سيستم نقدي نيز توسط اين هيات تهيه گرديده است. IPSASB همچنين فرآيند
شناسايي، اندازه گيري، ارايه و الزامات افشاء در مبادلات و رويدادها را بيان مي
كند.
در تعيين هدف اصلي از
صورت هاي مالي مي بايست مبناي نقدي يا مبناي تعهدي موردتوجه قرار گيرد، زماني كه
مبناي تعهدي حسابداري موردتاكيد است تهيه صورت وضعيت مالي، صورت عملكرد مالي، صورت
جريان وجوه نقد و صورت تغييرات در خالص دارايي ها مدنظر قرار مي گيرد. زماني كه
مبناي نقدي حسابداري مورد تاكيد است، ضروري ترين صورت مالي، صورت دريافت ها و
پرداخت هاي وجوه نقد مي باشد. آيفك هم در زمينه حسابداري تعهدي و الزامات آن و هم
در زمينه حسابداري نقدي و الزامات افشاء در آن اطلاعات ارزشمندي را جمع آوري كرده
است.
استانداردهايي كه بر
مبناي نقدي تدوين شده اند، واحدهاي اقتصادي را به افشاي داوطلبانه حسابداري تعهدي
تشويق نموده اند. IPSASB در جهت گسترش سيستم حسابداري تعهدي در واحدهاي گزارشگر
تلاش مي كند و واحدها را در حركت از مبناي نقدي به تعهدي ياري مي كند، هرچند ممكن
است انتقال از يك مبنا به مبناي ديگر زمان زيادي را لازم داشته باشد.
IPSASB اعتقاد دارد،
اعمال استانداردهاي يكسان در حسابداري بخش عمومي باعث ارتقاء كيفي اهداف گزارشگري
مي شود. IPSASBمزاياي مهم دستيابي به يكنواختي و قابليت مقايسه اطلاعات مالي باتوجه
به سيستم قانوني را شناسايي مي كند و معتقد است كه استانداردهايش نقش كليدي را جهت
تحقق اين مزايا بعهده دارند. اين كميته، دولت ها و استانداردگذاران را در سطح ملي
تشويق مي كند تا استانداردهايشان را در قالب بيانيه (متن) پيشنهادي به اطلاع ديگران
برسانند.
رعايت اين استانداردها
باعث بهبود كيفيت و قابليت مقايسه اطلاعات مالي گزارش شده در بخش عمومي مي شود،
همچنين دولت ها را كمك مي كند تا استانداردهايي باتوجه به شرايط قانوني كشور خودشان
تدوين كنند كه از كيفيت بالايي برخوردار باشد. در ادامه استانداردهاي حسابداري بخش
عمومي آيفك كه در كتاب راهنماي سال 2009 هيات استانداردهاي بين المللي حسابداري بخش
عمومي درج گرديده است، به طور خلاصه مورد بررسي قرار مي گيرد.